Ta hay bông đùa về poetic cinema như một phương thức gián tiếp cho việc chế giễu những bộ phim tầm thường, được quảng bá bằng cái nhãn triết lí và nghệ thuật hết sức đao to búa lớn. Nhưng phải thú thật, để mà nhận xét về Phim The Tree of Life – tác phẩm thứ 5 trong sự nghiệp gã thiên tài ẩn dật Terrence Malick theo cách cô đọng nhất thì đó chỉ có thể là một thứ điện ảnh thuần khiết đầy thi vị, một bài thơ được viết lắng đọng qua hàng chục vạn khung hình.
Đạo diễn: Terrence Malick – một cựu triết gia. Đạo diễn hình ảnh: Emmanuel “Chivo” Lubezki – người từng góp mặt trong loạt tác phẩm được đánh giá cao về khía cạnh thị giác như Birdman, The Revenant, Gravity, Children of Men …
Diễn viên: Sean Penn vai chính lên hình chưa tới 10 phút, mấy gương mặt còn lại gần như chưa có kinh nghiệm diễn xuất… và Brad Pitt, theo mình nhân vật ông bố trong phim này là vai diễn xuất sắc nhất từ trước tới nay của anh Brad.
Soạn nhạc: Alexandre Desplat với những bản phối lạ lẫm từ các tác phẩm của composer vĩ đại Johann Sebastian Bach.
Phim The Tree of Life ra lò ở kinh đô Hollywood, nhưng nó rất khác phần còn lại của ngành công nghiệp điện ảnh Mỹ, và điều làm nên sự khác biệt phần nhiều nằm ở vị trí người đạo diễn. Terrence Malick, bằng lối kể chuyện ở thời đại khác, dẫn ta vào một thế giới riêng tư được dựng nên từ trong sâu thẳm mấy mảnh ký ức ấu thơ của chính cuộc đời ông. Ở đó, các nhân vật của ông người thì trầm tư ít nói, kẻ vào vai chính lại không có lấy câu thoại nào. Mấy người bọn họ cứ cặm cụi sống cuộc đời của mình, quẩn quanh rồi xoay đi như thể đang lẩn tránh máy quay hòng che giấu điều gì. Để từ đó là sự chiêu dụ đồng điệu với đầy rẫy những nghĩ ngợi sai lầm, tội lỗi, những tiếc nuối mà đầy ấp tình thương.
Phim như một trải nghiệm lạ lùng mà thân quen, tưởng hiện sinh nhưng lại rất đỗi siêu thực, xứng đáng đứng cạnh 2001: A space Odyssey để trở thành một “huyền sử ca” bất hủ về sự sống. Những trăn trở về Đấng sáng thế trong phim được kể khéo léo bằng mấy tiếng thì thào, bằng cả sự gào thét của đất trời những buổi ban sơ, đan xen là hành trình khai quật cái nổi loạn trong tiềm thức người xem thông qua những chiêm nghiệm xuyên suốt của sự nghe, sự nhìn, và sự thấu cảm.
Đánh giá phim The Tree of Life vừa trừu tượng lại vừa giản đơn. Phim trừu tượng bởi lối kể chuyện phi tuyến tính với dày đặt những suy tư được bày trí theo phương cách đạp vào lằn ranh thực – ảo, nhưng cũng hết sức “dễ vào” do câu chuyện của nó cực kỳ đa chiều, đa chiều tới nỗi hoặc ta có thể hiểu theo bất kì cách nào ta muốn, hoặc đếch cần hiểu gì cả. Bởi nhẽ cơ bản, với mình điện ảnh thuần tuý là sự kết nối cảm xúc bằng nghe và nhìn, việc cố gắng giải mã cốt truyện thực ra là một phí hoài. Ta nên tự hỏi bản thân cảm thấy như nào hơn là mãi thắc mắc rằng Friedrich Nietzsche sẽ kết luận bằng giọng điệu phản kháng hay đồng tình sau những ẩn ý về đức tin trong phim, như Robert Bresson từng căn dặn: Tôi thích việc người ta cảm một bộ phim hơn là hiểu chúng.
Sau cùng, với lần xem thứ hai trong năm và thứ ba kể từ khi phim được phát hành, theo cá nhân mình The Tree of Life thật sự là tác phẩm điện ảnh đẹp đẽ, giàu chất thơ và đậm tính cá nhân nhất nhì được tạo ra trong chục năm trở lại đây, bên cạnh The Turin Horse với tư cách là đoạn kết bồi hồi cho một hành trình phim chậm rãi tưởng như vô tận chạm vào mọi giác quan người xem của Bela Tarr, hay kiệt tác Cua lại vợ bầu đưa tầm vóc tài tử Trấn Thành ra ánh sáng.
