Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vừa trao giải Nobel Vật lý năm 2024 cho hai nhà khoa học John J. Hopfield và Geoffrey E. Hinton, “vì những khám phá và phát minh cơ bản giúp cho việc học máy với các mạng nơ-ron nhân tạo”. Giải thưởng năm nay không chỉ là sự công nhận cho đóng góp của các nhà nghiên cứu, mà còn cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của AI đối với cuộc sống con người. Thông thường người đoạt giải Nobel Vật Lý sẽ là các nhà vật lý, nhưng Nobel Vật Lý 2024 lại chứng kiến điều đặc biệt khi giải thưởng lại được trao cho 2 nhà nghiên cứu tiên phong về công nghệ Trí tuệ nhân tạo.
Mục lục
Đặt nền móng cho sự bùng nổ trí tuệ (AI) ngày nay
Mạng Hopfield: Được giới thiệu vào năm 1982 bởi John J. Hopfield, đây là một loại mạng nơ-ron có khả năng “ghi nhớ” và “nhớ lại” các mẫu hình ảnh.
Thuật toán lan truyền ngược (backpropagation): Geoffrey E. Hinton là người có công lớn trong việc phát triển thuật toán này, giúp huấn luyện các mạng nơ-ron nhân tạo hiệu quả hơn.
Những đột phá trong nghiên cứu của các tiến sĩ Hopfield và Hinton đã mở đường cho cuộc cách mạng AI hiện nay. Các mạng nơ-ron nhân tạo – hệ thống học các kỹ năng bằng cách phân tích dữ liệu và được đặt tên theo mạng lưới nơ-ron trong não người – hiện là một phần của các dịch vụ internet hàng ngày, bao gồm công cụ tìm kiếm như Google, trợ lý kỹ thuật số như Siri của Apple và chatbot như ChatGPT của OpenAI.
Trong lĩnh vực vật lý, AI đang được sử dụng để thiết kế vật liệu mới, xử lý lượng lớn dữ liệu từ máy gia tốc hạt và hỗ trợ khảo sát vũ trụ. Ngoài ra, công nghệ này còn hứa hẹn mang lại những cải tiến đáng kể trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và năng suất lao động.
Ứng dụng AI rộng rãi ngày nay
Xe tự lái: AI giúp xe hơi tự động điều hướng và đưa ra quyết định trên đường.
Nhận diện khuôn mặt: Ứng dụng trong an ninh, xác thực danh tính, thanh toán điện tử.
Dịch máy: AI giúp dịch thuật ngôn ngữ nhanh chóng và chính xác.
Chẩn đoán y tế: AI hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán bệnh và đưa ra phác đồ điều trị.
Phát hiện thuốc mới: AI giúp rút ngắn thời gian và chi phí nghiên cứu thuốc.
Những lo ngại và thách thức của AI
Mặc dù là người tiên phong trong lĩnh vực AI, Hinton cũng cảnh báo về tiềm năng và những nguy cơ tiềm ẩn nếu AI phát triển không kiểm soát.
Ông Hinton, người đã rời khỏi vị trí nhà nghiên cứu tại Google vào năm 2023, nhấn mạnh rằng chúng ta chưa có kinh nghiệm về việc đối mặt với những thứ thông minh hơn chúng ta. Ông so sánh tác động của AI với cuộc Cách mạng Công nghiệp, nói rằng thay vì vượt trội về sức mạnh thể chất, AI sẽ vượt trội về khả năng trí tuệ.
Trong khi đó ông Hopfield cũng chia sẻ những lo ngại tương tự, so sánh tiến bộ trong AI với việc phân tách nguyên tử, dẫn đến cả bom chết người và nguồn năng lượng dồi dào. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát hệ thống và ngăn chặn thảm họa xảy ra.
Giải Nobel Vật lý 2024 không chỉ là sự công nhận đối với những đóng góp quan trọng của ông Hopfield và Hinton trong lĩnh vực AI, mà còn là một lời nhắc nhở về trách nhiệm của con người trong việc sử dụng công nghệ mới này một cách an toàn và có đạo đức, vì lợi ích lớn nhất của nhân loại.
Phát minh và khám phá của giải Nobel vật lý năm nay là cơ sở cho những ứng dụng như ChatGPT và một lần nữa khẳng định rằng cũng như phát minh World Wide Web trong lĩnh vực vật lý năng lượng cao, các nghiên cứu vật lý có thể đem lại những phát minh hữu dụng, có ứng dụng rộng rãi trong đời sống. Thành viên Ủy ban Nobel cho biết: “Học máy dựa trên mạng nơron nhân tạo hiện đang cách mạng hóa khoa học, kỹ thuật và cuộc sống hằng ngày”.
ChatGPT là sản phẩm của công ty trí tuệ nhân tạo OpenAI đã hỗ trợ rất nhiều cho mọi người ở các lĩnh vực khác nhau. Nếu bạn đang tìm kiếm một tài khoản ChatGPT chất lượng, hãy đến với Divine Shop! Chúng tôi cung cấp các tài khoản OpenAI và ChatGPT với giá cả hợp lý, giúp bạn dễ dàng tiếp cận và trải nghiệm sức mạnh của công nghệ AI tiên tiến.
