Những phim Việt ra rạp ở nửa đầu 2022 tuy có khởi đầu thuận lợi, nhưng lại mất đà dần về sau. Tháng 5 có lẽ là tháng đáng buồn nhất của thị trường điện ảnh Việt Nam trong nửa đầu 2022 vì cả 3 phim Việt Nam: Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác đều được PR rầm rộ, đầu tư khủng nhưng kết quả nhận lại còn không đủ hoàn vốn, thậm chí là lỗ nặng.
Đến tháng 6, Em Và Trịnh ra mắt, tưởng đâu phim Việt sẽ thực sự khởi sắc nhưng thực tế cũng chưa chắc vì phim đang vướng vào khá nhiều ồn ào.
Cùng mình nhìn lại những dự án “triệu đô” ra rạp trong khoảng thời gian gần đây và thực tế những gì mà những bộ phim này phải đối diện nha.
Đầu tư nhiều nhưng chưa thu lại được bao nhiêu đã phải rút về
Cả 4 dự án Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác và Em Và Trịnh đều là những bộ phim được kỳ vọng “làm nên chuyện” vì mỗi phim đều có lý do sản xuất đặc biệt chứ không đơn thuần là tạo ra chỉ với mục đích thương mại.
Kẻ Thứ 3 là bộ phim hợp tác của ekip Việt – Hàn do Lý Nhã Kỳ đóng chính kiêm luôn vai trò sản xuất. Quá trình sản xuất Kẻ Thứ Ba đã gặp rất nhiều khó khăn, từ việc đổi nhà sản xuất cho đến đổi tên phim. Vì không muốn dự án này “trôi vào dĩ vãng” và lãng phí thời gian, công sức, tiền bạc của cả ekip, Lý Nhã Kỳ đã “cứu vớt” Kẻ Thứ Ba bằng cách chi 33 tỷ để tiếp tục thực hiện bộ phim.
Tuy đầu tư một con số không nhỏ cho dự án phim đánh dấu sự trở lại lần này nhưng Lý Nhã Kỳ cũng phải ngậm ngùi khi phim chỉ thu về 962 tỷ VND, không bằng 1/33 chi phí sản xuất. Kể từ khi ra mắt, Lý Nhã Kỳ cũng đã đăng tải rất nhiều thông tin liên quan đến đứa con tinh thần này của mình. Mình thấy Lý Nhã Kỳ đã thực sự tâm huyết với dự án này nhưng thực tế thì một mình cô cũng không thể kéo nổi khán giả ra rạp với những phản hồi không mấy tích cực về bộ phim.
578: Phát Đạn Của Kẻ Điên là bộ phim điện ảnh đánh dấu sự trở lại của đạo diễn Lương Đình Dũng. Được hứa hẹn là bộ phim hành động “bom tấn”, “đầu tư bậc nhất Việt Nam” khi bỏ ra chi phí sản xuất 60 tỷ VND nhưng thực tế thì 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên chỉ thu về lại vỏn vẹn 3,5 tỷ VND. Thậm chí, những cái “tit” quá đà này lại khiến mình cảm thấy thất vọng hơn khi thưởng thức bộ phim. Nó cho mình một sự kỳ vọng ảo trong khi những gì phim thể hiện lại không tới đâu.
Sự xuất hiện của những cái tên như H’hen Niê, Nguyễn Lâm Thảo Tâm cũng phần nào thu hút sự chú ý của khán giả dành cho 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên nhưng cũng không thể khiến doanh số khá khẩm hơn là bao.
Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác là ra rạp vào dịp cuối tháng 5. Ngoài là món quà dành cho các bé nhân dịp Quốc tế Thiếu Nhi 01/06, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác còn là sự tri ân của đạo diễn Hàm Trần với người mẹ đã khuất của mình. Do phải sử dụng kỹ xảo khá nhiều trong phim nên kinh phí sản xuất của Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác cũng phải đội lên kha khá.
Mặc dù ra rạp đúng thời điểm và Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác cũng được đánh giá là bộ phim khá phù hợp với các bé thiếu nhi nhưng con số mà bộ phim thu về cũng chỉ có 6,2 tỷ VND trong khi kinh phí sản xuất đến 30 tỷ VND.
Em Và Trịnh là bộ phim tiểu sử về cuộc đời của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, người đã để lại cho hậu thế những bản tình ca bất hủ. Đây cũng là một bộ phim tiểu sử hiếm hoi tại Việt Nam làm về các nhân vật nổi tiếng và thu hút được sự chú ý từ đông đảo khán giả. Ngay khi phim chưa được công chiếu chính thức, rất nhiều người đã đặt gạch những suất chiếu sớm để có thể thưởng thức bộ phim sớm nhất có thể.
Tuy nhiên, kỳ vọng càng cao thì thất vọng càng lớn. Điều này đúng cho cả ekip lẫn khán giả hào hứng ra rạp xem phim. Đó là một thực tế mà mình nghĩ chúng ta cần phải nhìn nhận lại. Nói về những con số, Em Và Trịnh bỏ ra kinh phí sản xuất 50 tỷ VND, tính tới thời điểm hiện tại (16/06/2022) phim thu về hơn 38,6 tỷ. Mặc dù đây là một tín hiệu đáng mừng về mặt doanh thu nhưng phim lại đang vướng phải những phản ứng trái chiều từ phía khán giả lẫn giới phê bình chuyên môn.
Mình nghĩ cũng sẽ chẳng có gì đáng nói nếu ekip Em Và Trịnh không tung ra bản phim thứ 2 mang tên Trịnh Công Sơn. Ban đầu, theo như tiết lộ từ nhà sản xuất, Trịnh Công Sơn sẽ tập trung vào thời trẻ của nhạc sĩ họ Trịnh. Phim sẽ xoay quanh những chuyện tình dở dang của Trịnh Công Sơn với những nàng thơ Dao Ánh, Bích Diễm, Khánh Ly, vậy nên Trịnh Công Sơn chỉ kéo dài 95 phút. Trong khi đó, Em Và Trịnh sẽ là bức tranh toàn cảnh về cuộc đời của Trịnh Công Sơn và phiên bản này sẽ kéo dài 136 phút.
Ban đầu, chiêu trò “đánh úp” này từ nhà sản xuất khiến mình cảm thấy khá thú vị. Thế nhưng thực tế mà nói thì bản phim Trịnh Công Sơn cũng chỉ là những phân cảnh cắt ghép lại từ Em Và Trịnh chứ không có gì khác cả. Nhiều người sau khi xem cả Trịnh Công Sơn, Em Và Trịnh cho rằng việc xem cả 2 bản phim như thế là điều không cần thiết, chỉ…phí tiền thôi.
Sau những lùm xùm, tranh cãi về phiên bản Trịnh Công Sơn và cũng vì doanh thu ảm đạm hơn hẳn so với Em Và Trịnh, từ ngày 17/06/2022, Trịnh Công Sơn sẽ chính thức rút khỏi hệ thống rạp để nhường lại suất chiếu cho Em Và Trịnh khi chỉ mới thu lại được 2 tỷ VND.
Với Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác, dự án nào cũng mang một mục đích, một sứ mệnh cao cả: để “cứu” cả ekip, để mang thể loại phim hành động Việt Nam vươn đến tầm cao mới, để cho các bé thiếu nhi có dịp thưởng thức một bộ phim đã từng “làm mưa làm gió” trong tuổi thơ của bố mẹ mình,…nhưng chưa bộ phim nào kịp thu hồi vốn trước khi ngưng chiếu.
Tuy với trường hợp của Em Và Trịnh, Trịnh Công Sơn, mình thấy không hẳn là vấn đề thua lỗ vì thực tế Em Và Trịnh có tiềm năng thu hồi vốn, thậm chí mình nghĩ là sẽ lời. Nhưng việc tung thêm bản phim Trịnh Công Sơn rồi âm thầm rút khỏi cụm rạp do doanh thu quá thấp so với Em Và Trịnh cũng là một vấn đề đáng nhắc đến.
Toàn những dự án mang tính chất vung tiền qua trán
Một điểm chung mình thấy ở cả Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác, Em Và Trịnh đó là đạo diễn, nhà sản xuất thậm chí là cả ekip phim cực kỳ tâm huyết với dự án của mình. Vì tâm huyết nên phim mới được đầu tư đến cả mấy chục tỷ VND, một con số không hề nhỏ dù cho có là thể loại phim nào. Nhưng cũng chính vì tâm huyết quá mà lại thiếu đi sự nhìn nhận thực tế. Chính vì vậy cả ba bộ phim lại rơi vào trường hợp là ekip thấy hay nhưng khán giả thì không.
Điều khiến Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác, Em Và Trịnh nhận về khá nhiều phản hồi không mấy tích cực của khán giả là vì kịch bản quá hời hợt và ý tưởng ban đầu có vẻ hay nhưng lại không tạo được sự thu hút.
Nếu xét về ý tưởng kịch bản thì Kẻ Thứ Ba và Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác có thể mang đến cho mình cảm nhận ban đầu khá thú vị.
Kẻ Thứ Ba là bộ phim tình cảm đan xen yếu tố kỳ ảo, nói về số phận của đời người. Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác được làm lại từ bộ phim truyền hình dành cho thiếu nhi được chiếu trên TV vào khoảng những năm 80, cũng có yếu tố kỳ ảo và là món ăn tinh thần mới mẻ dành cho các bé thiếu nhi. Hơn nữa là người lớn cũng có thể xem để ôn lại những ký ức tuổi thơ.
Tuy nhiên, thực tế thì xu hướng lựa chọn phim để xem của khán giả hiện nay đã khác. Kẻ Thứ Ba và Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác có thể phù hợp với khán giả đại chúng vào những năm 2000 nhưng đến 2022 thì đây không còn là những kiểu phim đủ để tạo sức hấp dẫn hay tò mò cho nhiều người nữa. Ngay cả phong cách làm phim, cách kể chuyện trong phim, góc máy, kỹ xảo của phim cũng đã quá cũ kỹ.
Với 578 lại là một trường hợp khác. Không có ý tưởng ban đầu quá mới lạ, 578 chỉ là hành trình đương đầu với những kẻ gian ác để trả thù cho con gái của một người cha. Điểm sáng duy nhất và cũng là điểm mà 578 đổ tiền đầu tư vào đó chính là những phân cảnh hành động trong phim.
Những cảnh hành động trong 578 được đầu tư kỹ lưỡng và trải dài từ đầu đến cuối. Tuy có thể mang lại ấn tượng thị giác tốt nhưng nội dung không đọng lại gì dù hô hào thông điệp tình cha con cảm động đã khiến nhiều người thất vọng, trong đó có mình.
Em Và Trịnh là phim tiểu sử về cuộc đời của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn nên xuyên suốt bộ phim đều có âm nhạc dẫn lối. Nhạc thì hay nhưng cách dàn dựng lại dở, xem cứ như những chiếc MV cắt ghép lại với nhau. Phim đầu tư khá nhiều tiền, thậm chí là phát sinh thêm chi phí vì setup bối cảnh. Mặc dù bối cảnh nhìn thoáng qua thì đẹp nhưng mình thấy nó không có hồn.
Cái hồn ở đây phải là từ diễn xuất của các diễn viên và không khí được tạo dựng ở đó. Diễn xuất trong Em Và Trịnh mình thấy Bùi Lan Hương trong vai Khánh Ly là diễn ra trò nhất. Avin Lu trong vai Trịnh Công Sơn lúc trẻ thì đúng như nhiều người nhận xét, mình thấy còn non nớt quá, không toát lên được khí chất của Trịnh Công Sơn. Hoàng Hà trong vai Dao Ánh tuy đẹp, tuy thơ nhưng diễn xuất chỉ mới dừng lại ở mức tạm ổn cho lần đầu chạm ngõ điện ảnh. Những nhân vật còn lại không mang lại ấn tượng gì đặc biệt.
Thắng giải Liên hoan phim hay nhận được nhiều đánh giá tích cực từ giới phê bình cũng chưa chắc ổn
Những giải thưởng hào nhoáng từ những Liên hoan phim Quốc Tế hay những lời khen ngợi từ giới phê bình chuyên môn dành cho Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác, Em Và Trịnh làm mình rất băn khoăn về chất lượng thật sự của những bộ phim này.
578: Phát Đạn Của Kẻ Điên nhận được lời mời tham dự 2 Liên hoan phim Hạng A top 15 liên hoan phim lớn nhất thế giới. Sắp tới phim cũng sẽ được phát hành tại 9 quốc gia. Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác thì nhận được vô số lời khen từ giới phê bình chuyên môn và đạt giải tại Liên hoan phim Sundance.
Việc các bộ phim Việt Nam hiện nay trước khi ra rạp ồ ạt thi tham dự Liên hoan phim và mang về nhiều giải thưởng không phải là chuyện hiếm nữa. Nhưng cũng vì quá nhiều phim nhận giải thưởng và lời khen từ Quốc tế rồi về đến Việt Nam lại bị khán giả quay lưng thế này làm mình bắt đầu phải đặt ra câu hỏi liệu rằng có còn tin vào những đánh giá đó được nữa hay không.
Em Và Trịnh lại chọn một hướng đi khác là tập trung vào thị trường nội địa nhiều hơn. Phim chưa có động tĩnh sẽ đi ra nước ngoài hoặc tham dự các Liên hoan phim. Thay vào đó là việc tập trung vào việc tiếp cận khán giả khắp nước. Em Và Trịnh rất “chịu khó” giao lưu với khán giả bằng cách đi Cinetour từ Thành phố Hồ Chí Minh ra Cần Thơ, đến Huế và dự kiến sẽ còn trải dài trên đất nước Việt Nam.
Ban đầu, Em Và Trịnh cũng nhận được rất nhiều đánh giá tốt, những lời khen “có cánh” từ giới phê bình chuyên môn. Những ngày đầu của suất chiếu sớm, tràn ngập trên các trang mạng xã hội lẫn báo đài là những phản hồi vô cùng tích cực về Em Và Trịnh.
Tuy nhiên, những ngày sau đó phim đã bắt đầu có nhiều tranh cãi về chất lượng nội dung. Điều này lại khiến Em Và Trịnh với Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác có một mẫu số chung là lỗ hổng từ khâu kịch bản.
Lỗ hổng quá lớn từ khâu kịch bản
Dù gì đi nữa, mình thấy cốt lõi vấn đề khiến Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác, Em Và Trịnh không gây nhiều tranh cãi vẫn đến từ khâu kịch bản. Điểm chung về mặt kịch bản của những phim này là đường dây kịch bản còn lỏng lẽo, nhiều tình tiết phi logic, làm chưa tới, cao trào lại không mấy “cao trào” và cái kết quá gây hụt hẫng.
Kẻ Thứ Ba gây thất vọng vì kể một câu chuyện đan xen yếu tố kì ảo nhưng lại quá “ảo”. Những tình tiết trong phim đã quá cũ kỹ, có thể nhiều người sẽ cảm thấy hay nhưng đó là chuyện của vài chục năm trước rồi. Có thể Kẻ Thứ Ba muốn đem đến một câu chuyện tình yêu nhẹ nhàng, cảm động nhưng lại quá sa đà vào thể loại melodrama (phim lãng mạn – sến) vốn dĩ không phù hợp với thị hiếu ở Việt Nam bây giờ.
578: Phát Đạn Của Kẻ Điên thì lại chỉ chú trọng vào những phân cảnh hành động mà bỏ bê kịch bản. Kịch bản phim quá rời rạc, không có điểm gì mới mẻ và không truyền tải được thông điệp gì. Mặc dù nói là ca ngợi tình cảm cha con nhưng trong phim không có nổi một cảnh nào khiến mình cảm thấy xúc động.
Phim cũng không cho thấy sợi dây gắn kết tình cảm gia đình. Đã vậy, cuối phim lại có một cú twist nhưng thực tế mình thấy cũng không phải là cú twist lắm vì nó quá dễ đoán. Nếu thật sự cú twist đó là để mở ra phần 2 thì mình không mong đợi để xem phần 2 tí nào.
Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác là bộ phim dành cho thiếu nhi nên tâm thế khi xem phim của mình cũng khác. Cốt truyện đơn giản, dễ hiểu, không có gì quá mới mẻ thì mình hoàn toàn có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, thứ mình cảm thấy chưa ổn ở kịch bản của Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác là nó chưa có chiều sâu, nó không đem lại cho mình cảm giác gợi nhớ về tuổi thơ.
Nhiều cảnh trong phim nhồi nhét quá rối, thông điệp thì chỉ nói ra bằng lời chứ không có gì sâu sắc. Yếu tố về tình cảm gia đình cũng bị lu mờ trước hành trình của các nhân vật.
Em Và Trịnh là phim tiểu sử nên sẽ mắc phải những vấn đề khác. Phim kể về từng mối tình của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn với những bóng hồng đi ngang đời theo trật tự tuyến tính của thời gian. Cái hay của nó là bản chất những câu chuyện đó đã có sẵn chuyện để kể vì có tư liệu trước. Cái dở là biên kịch đã không khai thác tốt và làm cho nó hay lên được. Mình thấy chỉ như mô phỏng lại những câu chuyện đó một cách rời rạc, thậm chí còn thiếu cuốn hút hơn so với những lần đầu mình biết đến.
Thêm nữa là việc đưa hình ảnh của một nhân vật lên màn ảnh rộng là một rủi ro khá lớn với thể loại phim tiểu sử. Mình nghĩ một phần cũng vì lý do này mà trước giờ Việt Nam mình rất hiếm khi làm phim tiểu sử, mà nếu có cũng chỉ là dạng tài liệu hoặc giả tài liệu.
Hình tượng nhân vật Trịnh Công Sơn trong Em Và Trịnh thực sự khiến mình suy nghĩ rất nhiều. Dường như đó không phải là một Trịnh Công Sơn mà mình biết đến. Trịnh Công Sơn trong Em Và Trịnh quá yếu ớt và bất lực trước thời cuộc, trước những người phụ nữ mà ông yêu. Hơn nữa, nó cũng khiến mình băn khoăn về ranh giới giữa “đào hoa”, “si tình” và “dễ dãi”.
Những thứ trong Em Và Trịnh diễn ra khá chớp nhoáng, tình cảm của Trịnh Công Sơn với những nàng thơ xoay quanh đời mình cũng vậy: nhanh đến và nhanh đi. Mình không cảm nhận được có gì thực sự “sâu đậm” ở đây.
Có thể, với một số người chưa thực sự biết nhiều về con người và cuộc đời của Trịnh Công Sơn, khi xem Em Và Trịnh có thể dễ dàng bị cuốn vào những thước phim, những câu chuyện. Qua Em Và Trịnh, nhiều người có thể biết về cuộc đời của Trịnh Công Sơn, nhưng đó chỉ là “biết” chứ không thể gọi là “hiểu” được vì mọi thứ chỉ mới dừng lại ở bề nổi. Còn với những người đã gắn bó với âm nhạc của Trịnh và tìm hiểu về cuộc đời Trịnh, mình nghĩ chắc chắn sẽ có phần hụt hẫng vì thực sự phim không đạt đúng như kỳ vọng.
Không nhìn nhận thực tế mà cứ “đùn đẩy trách nhiệm”
Thực tế có thể nhìn thấy là trong thời gian chiếu tại rạp, cả ba bộ phim Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên, Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác đều có rất ít suất chiếu, thậm chí là chiếu vào những khung giờ “oái oăm” như 8, 9 giờ sáng hay 21,22 giờ đêm.
Đứng ở tâm thế là đạo diễn, nhà sản xuất của những bộ phim đó, Lương Đình Dũng và Lý Nhã Kỳ đã bày tỏ thái độ vô cùng bức xúc. Thậm chí họ còn cho là chính nhà phát hành đang vô tình “bóp nghẹt” phim nội địa và có phần thiên vị với các phim nước ngoài.
Mình thấy đúng là khung giờ chiếu cũng là một yếu tố quan trọng vì chẳng ai hơi đâu đi xem phim lúc sáng sớm hay đêm muộn cả. Tuy nhiên, cũng không thể quy hết trách nhiệm cho rạp được. Việc sắp xếp, bố trí khung giờ chiếu cũng phải phụ thuộc vào thị hiếu, nhu cầu xem phim của khán giả và lưu lượng khách nữa. Rõ ràng, Kẻ Thứ 3, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên cũng có những suất chiếu vào khung giờ đẹp nhưng khán giả thì lẹt đẹt, không lấp đầy nổi một rạp.
Cùng là phim Việt Nam ra rạp nhưng đáp ứng được thị hiếu và tạo được hiệu ứng truyền thông tốt, khiến khán giả hào hứng nên những bộ phim như Nghề Siêu Dễ, Chuyện Ma Gần Nhà hay gần đây nhất là Em Và Trịnh cũng vẫn được sắp xếp nhiều suất chiếu như bình thường.
Còn việc ưu tiên phim nước ngoài mà ép suất chiếu của phim Việt Nam thì mình thấy không hẳn. Những bộ phim nước ngoài không PR rầm rộ, chỉ lặng lẽ ra rạp như Bản Tin Chết, Ngày Mới Tốt Lành thì vẫn ít suất và bị đẩy vào những khung giờ hạn chế người xem đó thôi.
Rất may là Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác và Em Và Trịnh không vướng phải trường hợp này. Vì tạo được hiệu ứng tốt nên phim có rất nhiều suất chiếu. Động thái bản phim Trịnh Công Sơn tự động “rút lui” khỏi hệ thống rạp để nhường chỗ cho Em Và Trịnh cũng là một cách để Em Và Trịnh có cơ hội tăng trưởng về mặt doanh thu. Còn với Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác, cũng ít suất nhưng phim chọn cách im lặng.
Chung quy lại, câu chuyện về sự kỳ vọng rồi thất vọng, thành – bại trước phòng vé hay thậm chí là thành công về mặt doanh thu nhưng lại thất bại trong lòng khán giả của phim Việt vẫn luôn là điều mà các nhà làm phim phải đối diện. Giữa thị trường phim Việt ồ ạt ra rạp, mình thấy nhiều người dễ rơi vào sự “lạc quan ảo” khi chỉ thấy bề nổi, sự hào nhoáng bên ngoài của nó. Tuy nhiên, điều phản ánh đúng nhất về chất lượng phim vẫn là doanh thu và sự đón nhận của khán giả.
Hy vọng là sau cú trượt dài của những phim Việt này đo đầu tư khủng mà không chú trọng về mặt kịch bản, những dự án ra rạp ở nửa cuối 2022 có thể “vớt vát” lại về mặt doanh thu và kéo khán giả trở lại với những bộ phim của nước nhà.
Theo: Dienanh.net
